Lauwersoog - haven met toekomst

7 februari 2011

Het verleden

In de haven van Lauwersoog heb ik veel van mijn allereerste waarnemingen (met bijpassend rondedansje) gedaan: De Eider (ja, toen vogelde ik nog maar pas), die Roodkeelduiker, die wel wat gehavend (letterlijk en figuurlijk) was, de IJseend, Zwarte Stern, Dwergstern, Grote Stern, Dwergmeeuw (wat een ontroering!), Vorkstaartmeeuw (moet je kijken: nog kleiner dan een Kokmeeuw!), Drieteenmeeuw (die mij telkens opzocht), Noordse Stormvogel (zwak, ziek en misselijk), Zwarte Zee-eend, en vooral: die grappige Sneeuwgors, waar ik, als fotograaf, maar steeds als een hondje achter aan bleef lopen. Ik keek mijn ogen uit dat dit allemaal bestond.

Als vogelaar doe je de haven gewoon altijd even als je in de buurt bent; er valt meestal wel wat te zien: De opgewekte Steenlopertjes op de kades die je met brood kunt lokken, Dodaarsjes en Futen die steeds van je willen wegzwemmen, allerlei soorten meeuwen, zelfs een enkele keer een Grote Burgemeester. Bij de visafslag vind je tegen het dak een kolonie Huiszwaluwen die af en aan vliegen om hun jongen te voeren. Aan de oostkant van de haven houden zich de Zwarte Roodstaarten, Putters, Witte Kwikstaarten, Graspiepers, Spreeuwen en Boerenzwaluwen op. In de rommelhoekjes scharrelen de Sneeuwgorzen, een enkele Paarse Strandloper, een Drieteenstrandloper, of zelfs een enkele keer een Rosse Franjepoot. Aan de dijk en buitendijks vind je de Scholekster, Paarse Strandloper, Tureluur, Tapuit, Strandleeuwerik, Eider, Aalscholver en de zaagbekken. Op het eind van de zomer zitten, heel overzichtelijk, op de relingen van de aanlegsteigers, de sterns en de meeuwen keurig op een rijtje om hun ringen te laten aflezen, voordat ze naar elders vertrekken.

Die haven is een waar vogelparadijs. Nog afgezien van wat er allemaal voorbijvliegt en waaronder zich zeer bijzondere vogels bevinden zoals de Witbuikrotgans, Grauwe en Noordse Pijlstormvogel, (Kleine) Alk, jagers, zelfs de Middelste en Kleinste, Roodkeelpieper en het Vaal Stormvogeltje.


7 februari 2011

Na weken met vorst en gure wind ben ik op deze eerste zonnige dag die de lente aankondigt eindelijk weer eens in de haven. Langs de pier vind ik ze: de Grote Zaagbekken, Eiders, Tureluurs, Steenlopers, Aalscholvers en een paar Brilduikers.
Direct naast het Pierenend is tot mijn verrassing een heel nieuw pand uit de grond gestampt. Een vistent, met een wenteltrap naar een dakterras uitziend over zee.

Ik gluur nieuwsgierig door de ramen. Er wordt de laatste hand aan gelegd en het is bijna klaar voor het nieuwe toeristenseizoen.
Op het eind van de pier is er, afgezien van een zieltogende juveniele Zilvermeeuw, geen enkele vogel te bekennen.
Teruglopend om de haven heen kom ik bij de nieuw aangelegde passantenhaven. Voor de recreatieve en lucratieve passantenvaart is er, met een subsidie van € 5.000.000, een grote uitbreiding van aanlegplaatsen gerealiseerd die plaats biedt aan 60 jachten.

Om service te bieden aan de pleziervaarders is het havengebouw verbouwd. Er zijn goede sanitaire voorzieningen aangelegd en bij een pinautomaat kun je een “sep-key” kopen waarmee je de poorten van het haventerrein kunt openen en water en electra op de steigers kunt betalen. Naast de Natuurschool is een kiosk verrezen waar de toeristen hun kleding, koffie, ijs en klompen kunnen kopen.
Aan de overkant zijn ze ook verwoed aan het bouwen. De nieuwbouw van Visrestaurant Sterkenburg verrijst, direct naast Schierzicht, op palen, om zodoende ook het uitzicht op zee te bemachtigen. Aan de waterkant een glazen wand en om het gebouw heen riante terrasruimte. Zeker weten ook voor het toeristenseizoen klaar. Dat gaat een zware concurrent voor Schierzicht worden.

Een beetje beduusd ga ik in mijn visje eten in de voor vogelaars vertrouwde vistent Schierzicht, inmiddels eveneens een toeristische tussenstop voor bejaardenuitjes en motorclubs. Tegenwoordig noemt het zich “restaurette”. Kritisch bekijk ik hun verbouwingen van twee jaar terug. Bij de entree is een verhoging met veel glas aangebracht. Zodat je, als je daar gaat zitten, net als bij de concurrenten over zee zou kunnen uitkijken. Maar alleen: je kunt er niet plaatsnemen. Er is geen vloer gemaakt om een eerste etage te creëren. Gebakken lucht, zeg maar.

Nostalgisch haal ik er het oude beduimelde waarnemingenboek uit de kast. Het schrift waar ik op 4 november 2006 die eerste Eider heb ingevuld. Het boek wordt al sinds lang niet meer bijgehouden. Waarnemingen worden tegenwoordig op de computer die ernaast staat ingetikt.


De vooruitgang

Sinds 1996 is de Haven Lauwersoog een zelfstandige BV. De directie gaat voortvarend te werk om van de haven een commercieel succes te maken en toeristen aan te trekken. Dat lijkt ook aardig te lukken. De nieuwe passantenhaven is in mei 2010 met bruisende festiviteiten geopend.
Voor de toekomst zijn er nog veel enthousiaste ideeën en wensen: verlenging van de kade en damwand. Of zelfs een spectaculair nieuw plan om de visafslag en Pierenend tegen de vlakte te gooien en tussen deze twee locaties een verbindingsdam te bouwen. De bedoeling is dan om op de plek van Pierenend een nieuwe ingang voor de vissersboten te maken, zodat die niet in botsing komen met de plezierboten.
Dat zou dan natuurlijk wel weer jammer zijn voor die zojuist gebouwde vistent met uitzicht over zee. Of misschien zit je daar dan op dat dakterras juist op de eerste rang. Dat je daarvandaan al die bouwperikelen op de voet kunt volgen, dat kan ook.


De Verzuchting

Eigenlijk heb ik, vergeleken met eerdere jaren, de afgelopen winter maar bar weinig vogels in de haven gezien. De Sneeuwgorzen waren er even in de herfst, maar hielden het daarna voor gezien. De Dodaars liet het, op een enkeling na, afweten.
Als ik er nog wat langer over nadenk heb ik er de afgelopen zomer ook maar heel erg weinig sterns gezien, of Zwarte Roodstaarten, Putters, Graspiepers, of zwaluwen. De Paarse Strandloper blijk ik helaas net gemist te hebben.

Ik vrees het ergste voor de toekomst van de vogels van de haven van Lauwersoog.
Maar gelukkig zijn de Steenlopers er nog. En die Eiders van weleer, zolang ze tussen de oprukkende Japanse oesters nog voldoende mosselen kunnen vinden.

Ana